Maria Amélia sinh ngày 1 tháng 12 năm 1831 tại Paris[1][2] và được đặt tên thánh là Maria Amélia Augusta Eugênia Josefina Luísa Teodolinda Elói Francisco Xavier de Paula Gabriela Rafaela Gonzaga. Cô là con gái duy nhất của Dom Pedro, Công tước xứ Braganza, và người vợ thứ hai Amélie xứ Leuchtenberg. Thông qua cha mình, Maria Amélia là thành viên của chi nhánh Brasil của Vương tộc Braganza (tiếng Bồ Đào Nha: Bragança), và được gọi bằng kính ngữ Dona (Quý bà) từ khi sinh ra.[3][4] Cô là cháu gái của Vua Bồ Đào Nha João VI.[5] Mẹ của Maria Amélia là con gái của Eugène de Beauharnais, Công tước xứ Leuchtenberg và là con riêng của Hoàng đế Napoléon Bonaparte của Pháp. Eugène đã kết hôn với Hoàng nữ Augusta, con gái lớn của Vua Maximilian I xứ Bayern.[1]

Pedro trước đây là Hoàng đế đầu tiên của Đế chế Brasil, với đế hiệu là Pedro I, và cũng là Vua của Bồ Đào Nha, với vương hiệu Pedro IV. Ông được kế vị ngai vàng Bồ Đào Nha bởi con gái lớn của ông, Nữ vương Maria II, chị gái cùng cha khác mẹ của Maria Amélia. Nữ vương trẻ tuổi là con gái trong cuộc hôn nhân đầu tiên của Pedro với Nữ Đại công tước Maria Leopoldina của Áo. Năm 1828, vương miện của Maria II bị chiếm đoạt bởi người chú Miguel I, em trai của Pedro.[6] Mong muốn khôi phục ngai vàng cho con gái mình, Pedro đã thoái vị ngai vàng Brasil vào tháng 4 năm 1831 và khởi hành đến châu Âu cùng với Hoàng hậu Amélie, người đang mang thai Maria Amélia.[7]

Để thừa nhận quyền của Maria Amélia với tư cách là một Hoàng nữ Brasil, Pedro đã mời một số vị khách đến chứng kiến sự ra đời của cô, trong đó có phái viên ngoại giao Brasil tại Pháp.[8] Cha mẹ đỡ đầu của đứa trẻ sơ sinh là Vua Pháp Louis Philippe I và người phối ngẫu của ông là Maria Amalia của Hai Sicilia,[9][10] người mà cô được đặt theo tên.[11] Pedro đã gửi một bức thư cho những người con của mình vẫn còn ở Brasil—bao gồm cả con trai ông, hoàng đế trẻ tuổi Pedro II, với thông điệp: "Chúa Quan phòng muốn giảm bớt nỗi buồn mà trái tim người cha của tôi cảm thấy khi phải chia xa Y.I.M. [Bệ hạ], đã cho tôi thêm một Cô con gái, và với Y.I.M., thêm một người em và thần dân".[9]

Trở về Bồ Đào Nha

Khi Maria Amélia mới 20 ngày tuổi, cha của cô đã rời Pháp để đến Bồ Đào Nha cùng với những người ủng hộ mình để đòi lại ngai vàng cho con gái lớn. Trong gần hai năm, cô sống ở Paris cùng với mẹ và người chị gái cùng cha khác mẹ là Công chúa Maria, người sau này trở thành Nữ vương Maria II của Bồ Đào Nha.[12] Khi có tin thủ đô Lisboa của Bồ Đào Nha đã rơi vào tay lực lượng của Pedro, cả 3 mẹ con đã rời Paris cùng để đến Bồ Đào Nha đoàn tụ với chồng. Họ đến Lisboa vào ngày 22 tháng 9 năm 1833 và lên đường vào ngày hôm sau.[13] Charles John Napier, một sĩ quan hải quân Anh từng chiến đấu bên cạnh Pedro, đã viết về cuộc hội ngộ đầy xúc động như sau:

Tôi chưa bao giờ thấy [Pedro] hạnh phúc và hài lòng như vậy; ông ấy đã lên tàu ngay trên Belém một chút; ông được hoàng hậu [Amélie] đón tiếp tại bậc thang, người đã ôm hôn ông với tình cảm nồng nhiệt nhất: Nữ vương [Maria II] rất xúc động và không cầm được nước mắt. Công chúa nhỏ [Maria Amélia], con gái út của ông, đã thu hút rất nhiều sự chú ý của ông: cô trở nên hơi sợ hãi khi nhìn thấy bộ râu rậm rạp của cha và không cảm thấy ấm áp trước những cái vuốt ve của ông.[14]

Với việc Vua Miguel I bị đánh bại và phải sống lưu vong, và Maria II được phục hồi ngai vàng, Maria Amélia và gia đình của cô vẫn ở lại Bồ Đào Nha, lần đầu tiên cư trú tại Cung điện Ramalhão, và sau đó là tại Cung điện Hoàng gia Queluz gần Lisboa. Nhưng chiến tranh đã ảnh hưởng đến sức khỏe của Pedro, và ông sắp chết vì bệnh lao.[15] Maria Amélia, chưa đầy ba tuổi, được đưa vào giường bệnh của Pedro vào những giờ đầu ngày 24 tháng 9 năm 1834. Rất yếu, Pedro giơ tay chúc phúc cho cô và nói: "Hãy nói với đứa trẻ này về ta, một người cha yêu thương con rất nhiều... đừng quên quên cha... hay luôn luôn vâng lời mẹ... đó là những ước nguyện cuối cùng của cha".[16] Pedro qua đời vào đầu giờ chiều cùng ngày.[17]

Hoàng nữ Đế chế Brasil

Amélie góa bụa không bao giờ tái hôn, và dành thời gian giám sát quá trình nuôi dạy con gái ở Bồ Đào Nha, nơi họ ở lại mặc dù không phải là thành viên của Hoàng gia Bồ Đào Nha, mặc dù có quan hệ họ hàng gần.[18] Cả Amélie và con gái của cô ấy đều chưa từng đến thăm Brasil thêm bất cứ lần nào, nhưng Amélie đã không thành công trong việc yêu cầu chính phủ Brasil công nhận con gái mình là một thành viên của Hoàng gia Brasil, điều này sẽ mang lại cho cô ấy một khoản thu nhập. Anh trai cùng cha khác mẹ của Maria Amélia là Hoàng đế Pedro II lúc này còn nhỏ và chính phủ Brasil nắm trong tay một chế độ nhiếp chính. Chính phủ từ chối công nhận Maria Amélia là công chúa Brasil do cô sinh ra ở nước ngoài, và cấm cả cô và mẹ cô đặt chân đến Đế quốc Brasil.[19] Tình hình chỉ thay đổi sau khi Pedro II được tuyên bố đủ tuổi để cai trị đất nước vào năm 1840 và khẳng định rằng em gái của mình phải được công nhận là một thành viên trong gia đình ông. Aureliano Coutinho (sau này là Tử tước Sepetiba), Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, đã yêu cầu quốc hội Brasil công nhận Maria Amélia, việc này diễn ra vào ngày 5 tháng 7 năm 1841.[20]